Daha iyi uyumaya dair dört adım

Bunun anahtarı uykuya gitmeyle ilgili alışkanlıkları değiştirmek ve bebeğinizin bağımsız şekilde yatağa girme becerisini geliştirmesine izin vermektir. Buna ilişkin adımlar şöyledir:

1. Uyku sorunuyla alakalı alışkanlığı tanımlayın.
2. Bu alışkanlığı adım adım sonlandırın.
3. Pozitif bir uyku vakti rutini oluşturun.
4. Bebeğinize bağımsızca uyuması için yatağa girmesini öğretin.

Güvenilir bir çocuk sağlığı profesyonelinin desteği bebeğinizin uyku düzenini değiştirmede fark yaratabilir. Bu hususta doğum hemşireniz ya da çocuk bakımı hemşireniz ile görüşün veya bölgenizdeki erken ebeveynlik merkezi ile irtibata geçin. Bebekleri yatırmaya yardımcı olacak konular hakkında daha fazla okuma da yapabilirsiniz. 

1. Adım: bebeğinizin uyku alışkanlıklarını tanımlamak  
   Genelde, bebeğinizden gecenin başında uykuya daldığı şekilde gecenin ortasında uyandığında da tekrar aynı şekilde uykuya dalması beklenir.- yani o gecenin başında sallayarak ya da emzirilerek uyutulduysa gece uyandığında da aynı şekilde uyutulur. Bu ise sizin bebeğinizi tekrar yatırmaya yardım etmek için kendi uykunuzu bölmek zorunda kaldığınızda bir sorun halini alabilir.

Yapılacak ilk şey, bebeğinizin uyumaya giderken hangi alışkanlıkları edindiğini çalışmaktır. Aşağıdaki tabloda son 24 saat içinde bebeğinizin uyku alışkanlıklarını gözden geçirmeye yardımcı olacak bazı ipuçları bulunmaktadır.

Düşünülebilecek diğer şeyler:

• Bebeğinizin tahmin edilebilir bir uyku vakti rutini var mı? Her gece uykudan önce beraber benzer şeyler mi yapıyorsunuz? Eğer öyle değil ise, bir rutin benimsemek bebeğinizin uykuya hazırlanmasına yardımcı olacaktır.
• Bebeğiniz gün içinde yeterince uyuyor mu? Gündüz vakti düzenli uyumuyor ise, çok yorgun düşebilir-ve çok yorgun bebeklerin geceleri uyuması daha zordur. Bu, kulağa tuhaf gelebilir fakat uykuya dalmak öğrenilen bir davranıştır. Öğrenilen her şey gibi uykuya dalmak da bebeğiniz için çok yorgunken daha zor olur. Bu durumda, gündüz vakti uyku düzenine tekrar dönmek isteyebilirsiniz.

2. Adım: gece uyanmalarıyla alakalı uyku alışkanlıklarından adım adım kurtulmak

Bebeğiniz başka bir odada uykuya dalıyor veya sallayarak, kucakta tutulurken ya da sarılarak uykuya dalıyorsa, bu durumda bebeğinizi karyolasına uykulu fakat uyanık halde yerleştirmek gibi yeni bir alışkanlık geliştirmeyi deneyebilirsiniz. Bu, ona sizin orada olmanızı gerektirmeyen yeni bir uyku alışkanlığı öğrenmesinde yardımcı olacaktır.  Nadiren de olsa bu işimizi görecektir.

Aşağıdaki tabloda mevcut uyuma alışkanlıklarından adım adım kurtulmaya dair ipuçları mevcuttur:

3. Adım: Pozitif uyku vakti rutini oluşturmak

Pozitif uyku vakti rutini oluşturmak, bir bebeği uykuya hazırlamaya yardımcı olur. Bu ise uyku vaktini genelde aynı sırayla ve her gece aynı zamanda yapılan bir dizi tutarlı faaliyet ve görevin etrafında organize etmek anlamına gelir. Pozitif rutin tahmin edilebilir olup sakinleştirici ve yatıştırıcı faaliyetleri içerir. 

Bu ek olarak, bebeğinizin gün içinde yeterli uykuyu aldığından emin olmalısınız. Gün içinde aşırı yorulan bebekler, gece vakti uykuya yatmakta zorlanabilir.

Gündüz vakti yama rutini ve aşağıda açıklanan iki strateji bebeğiniz için gündüz vakti uyuma stratejileri geliştirmenize yardımcı olabilir.

4. Adım: Bebeğinize rahatlayıp yeniden uykuya dönmesini öğretmek 

İyi bir uyku vakti rutini bebeğinizi başarılı olmasını sağlar. Fakat, uyku vakti ağlamaları veya bebeğiniz gece ortasında uyandığındaki ağlamalarını idare etmek için bir stratejiye ihtiyacınız olacak.

Bebeğinize gün boyu gereken itinayı gösterdiğinizden emin fakat uykuya dalmak için size bağlı hale geldiğini hissediyorsanız, bu durumda, kontrollü rahatlatma veya açıkta yatma gibi bir davranış yönetimi tekniğine başvurabilirsiniz.

Araştırmalar, davranış yönetimi tekniklerinin uyku sorunlarını çözmede en etkin olduklarını göstermektedir. Bu teknikler, gece içinde uyanıp ağlayan bebeklerin kendilerini yatıştırarak kendi kendilerine uykuya dalmayı öğrenmedikleri gözlemine dayanmaktadır. Yine bu teknikler, bir yetişkinin yardımı olmadan bebeklere uykuya dalmayı öğretmeyi amaçlarlar.

Düşünülecek hususlar

• Başlamadan önce zamanlamanızı gözden geçirin. Her iki yaklaşım da zahmetli ve yorucu olabilmektedir. Çocuğunuz hastaysa ya da siz evinizi taşımak gibi büyük bir değişimden geçiyorsanız bunun için daha sonrasını bekleyin.
• Program esnasında siz veya çocuğunuz hasta olursanız, davranış yönetimi stratejisine son verin.
• Gün içinde dinlenme veya biraz şekerleme yapma fırsatı bulamazsanız, bunlardan birini yapana kadar beklemeniz faydanıza olacaktır.
• Sizin için en rahat olan ve aileniz ile durumunuza en uygun olan yaklaşımı seçin. Böyle yapmanın başarının önemli bir parçası olduğunu biliyoruz. Bu yaklaşımların %80 başarılı olduğunu bilsek de, bunların neden her bebek üstünde işe yaramadığını bilmiyoruz.

Daha büyük kardeşler

Ebeveynler genelde bir bebeğin ağlamasının gece yarısı diğer kardeşi uyandırabileceğinden endişe duyarlar. Aşağıda bu soruna dair birkaç olası yaklaşım belirtilmiştir:

Bebeği yatırma hususunda

• Yaşı daha büyük olan çocuğunuza bebeği yatırmadan beş dakika önce bebeği yatıracağınızı söyleyin. Büyük kardeşe hem kendinizin hem de onun bebek odasından uzak durmanız gerektiğini ya da bebek odasına gireceklerse sessiz olmaları gerektiğini açıkça belirtin.
• Bebeği yatırırken yaşı büyük olan çocuğun ilgisini çekecek bir şey bulun. Örneğin, ona başka bir oyuncak, kitap veya atıştırmalık ya da içecek verin, ya da ondan oyuncak bir bebeği “yatırmasını” isteyin (bunların hepsinin bebek odasının dışında yapılması en iyisidir)
• Bebek odasının dışında kaldığı için ya da bebek odasında sessiz durduğu için yaşı büyük olan çocuğu ödüllendirin.

Gece içinde uyanmalar hususunda

• Ağlayan bebeklerin gece nadiren yaşı daha büyük olan çocukları uyandırıldığını unutmayın. Bu konuda endişeliyseniz, çocuğunuzu bebeğin uyanıp ağlayabileceği konusunda önceden uyarabilirsiniz. Yaşı büyük olan çocuğunuza anne ve/veya babacığın bu işle ilgilendiğini ve endişelenmemesini söyleyin.
• Ağlama sorunlara yol açarsa, yaşı büyük olan çocuğun (mümkünse) bebekten uzak bir odada uyuması, veya geceyi aile veya bir arkadaşın evinde geçirmesi yardımcı olabilir.

Odanızı veya yatağınızı bebeğinizle paylaşmak

Yatağı bebeğinizle paylaşıyorsanız, onu yatırma konusunda teşvik etmek için kısaca pışpışlayabilirsiniz. Bebeğiniz sesini kestiği zaman uykuya dalmasına imkan vermek için arkanızı dönün. Bebeğin güvenli şekilde anne-baba yanında uyumasıyla ilgili daha fazla bilgi için yatağınızı bebeğinizle paylaşma kısmına bakınız.   

Odanızı bebeğinizle paylaşıyorsanız bu durumda yatağınızla bebek karyolası arasına bir perde koymak iyi bir fikir olabilir. Bu, onun sizi doğrudan göremeyeceği manasına gelir ki siz ona sarılmadığınızda o da üzülmez. Mukavva veya şilte araya konulacak perde görevini görecektir.

Kendinize bakmak

Bebeğin uyku düzenini değiştirmek zahmetli ve yorucu bir iştir. Bu işi başarırken kendinizi gözetmeniz gerekir:

• Günde en az bir defa dinlenin. Uyumasanız da dinlenmek enerjinizi muhafaza edip bitkinliği önlemenize yardımcı olabilir.
• Bebeğinizin uyumasının ardından kısa süre içinde uyumaya gidin. Bu şekilde kendiniz için en az 2-3 saatlik kesintisiz uykuyu garanti etmiş olursunuz.
• Yardım tekliflerini kabul edin.

Tekrar eski haline/ kötü duruma dönme ve diğer zorluklar

Gece esnasında yatıştırılmayı öğrenen bebeklerin yaklaşık %20’si belirli bir sebep olmaksızın tekrar uyanmaya başlayacaktır. Bebeğiniz bu huşu dışında sağlıklı ise yatıştırma/ yeni düzen konusunda ısrarcı davranın. Genelde, bebekler birkaç gece sonra iyi uyku alışkanlıkların geri döner. Gece uyanmalarının meydana gelmesi,  genelde bebeklerin gece yatışıp tekrar uykuya dalmayı öğrenmelerinin ardından ki hafta sonra gerçekleşir. 

Kontrollü rahatlamanın veya açıkta yatmanın yedi gün ardından hala sorun yaşıyorsanız, doktorunuz veya çocuk sağlığı hemşirenizle görüşün. Bu sağlık profesyonelleri bebeğiniz için daha çok işe yarayacak bir program yapmakta size yardımcı olabilirler. Ayrıca, bu hususta yine şehrinizde veya bölgenizde daha çok destek ve yardım alabileceğiniz erken bir ebeveynlik merkezine de başvurabilirsiniz.

Yaptıklarınızın işe yaramadığını düşünüyorsanız veya endişeli veya stresli ya da bir sonraki adımda ne yapacağınızı dahi bilmiyorsanız her zaman bir çocuk sağlığı profesyoneli ile irtibata geçebilirsiniz. Ayrıca yine yardım almak için-bazıları gündüz ve gece her saatte ulaşılabilen şehrinizdeki ya da bölgenizdeki ebeveynlik hattını arayabilirsiniz.

Bebek uykusu konusunun özeti

Değişim programına başlamadan önce bebeğinizin uykusu hakkında bilmeniz gerekenler aşağıda belirtilmiştir ( altı ay ve üstü bebekler için):

• Bebeğinizin bir günden diğerine genelde aynı miktarda uykuya ihtiyacı vardır.
• Bebekler, uyku gereksinimleri konusunda birbirlerinden farklılık gösterirler.
• Hem yetişkinler hem de bebekler gece “sessiz” ve “aktif” uyku arasında dönüşümlü olarak gider gelirler.
• Bebeğinizin uykusunun ilk birkaç saati genelde sessiz (derin) uykudur. Gecenin geri kalanı ise daha aktif (hafif) uyku ile geçer- bebekler genelde bu zamanda uyanırlar.
• Gece ortasında uyanmak normaldir fakat bebeğiniz sizin yardımınız olmaksızın uykusuna dönemiyorsa bu sorunlara yol açabilir.